:mentalKLİNİK-03.[copy] İstanbul2003 :mentalKLİNİK, yasemin baydar, birol demir editor: ali akay participants: yazbukey, aziz sarıyer, derin sarıyer, eren pultar, ayşe erkmen, murat avcı, giray pultar, ufuk kayserilioğlu, emi kayserilioğlu, mehmet irdel, ozan adam, gülizar çepeoğlu, aysun pelvan, dilek winchester, aykut erdoğan, ethem özgüven, emre doğru, yasemin baydar, birol demir

copy-right / copy-left If we consider 'copy', working as a chain of singularity and for today if we agree to Leibniz who claims that every new series will bring forth a new singularity, the thing which is going to be told is to suggest many potentialities, ideas existing before individuality will follow their own proper line and also in every chain of singularity there could be a one-sided individuality. Ideas become current in types and in sections by connecting to this field of individualization. Therefore the types and the sections present us the materials being used while creating a work and the pieces of new inventions. Every kind of material will create the relationships of difference with others; but how will the singularities which are going to constitute the process of individuality work when this material or these forms are copied? If to constitute singularity means to say the differentiation of a series from another series, as at the situation of 'copy' in arts, also the live cells copied by cloning will constitute difference from a series to another series. As the differences between genes and species occur, how will singularity distinguish itself from the other? What will happen when the series of individualities which have the meaning of to constitute a series as much as material problem are copied? Will the same individuality be able to occur? Or will the differences from the copies of the same gene continue reproduction? We can think of the answers for these questions in an argument which Henri Atlan sets forth. According to Atlan, the nucleus of the cells of adults can be transferred into the enucleated ovule. Thus, in laboratory it is possible to create, in vitro, embryo cells. As these taken ones are put into uterus, a pre-natal or childbirth will not happen. This is not a perfect clonage but it will be the copies made of the origins of the cells. It will be possible to achieve medical progresses by obtaining the tissues and the cell lines genetically same in human being. In that case according to Atlan's declaration in Le Monde (07.01.2002), there is a cloning which is not similar to create 'Dolly' and this is ethically correct as well. This is a process which belongs to body more than cloned mammals should be called as the somatic nucleus transfer. Genetically it is possible to do researches which will be able to cure the ailments of the patients. The tissues or the cell lines taken from the origin cells and planted will be able to be realized on human being. In that case cloning is not only the creating of human being or animal, but also it will be the name of a process which will be good for being realized of processes which will provide the possibilities of re-birth of illnesses and disappeared cells due to the changing of a tissue. That means we are talking about a new evaluation period. This will have a similar structure to the medical re-evaluation of the human replacing God. This also means that we are coming closer to what Nietzsche meant when he said that with the death of God the human figure also must disappear and that we are beginning to enter a new type of evaluation which is inhuman with the cyborg culture. This human is rather than a nihilist Dostoyevskian suicide human, interested in the world of Nietzsche which mixes with Dostoyevsky a lot. Being copied, in that context is not a nihilism; but it will be the name of the culture of creating a new value. The subject under discussion is the changing of only "cyborg culture" and as Gilles Deleuze has suggested before is the changing of power relationships of human being. Now the thing being talked of is that the resultant of human being and human being consisting of the power relationships of 19th and 20th centuries with machines. It is neither a fiction; nor an utopia which belongs to the future. The only thing which is discussed is nothing than a breaking of human, called as the last pasteur by Nietzsche with the ethics of new values. This ethical breaking has carried the technological reflection of the community culture of 1968 with itself. At the beginning of the year of 1970, when Richard Stallman have started his career at the laboratory of artificial intelligence at MIT, he encounters with the problem an indecipherable software code. Like all hackers he complains not to figure out a source code of Xerox, as well and when he wanted this source code from a researcher friend of him; the copyright agreement which had been made with Xenox furiates Stallman. He develops a new free software for the community by leaving laboratory: a new agreement called GNU becomes the founding of the Free Software Foundation in October 1985. In conclusion, the copy-left system is opposed the copyright system and by being involved to the free circulation of the source code, it is put forward the right of using and even the right of modification and distribution, as long as everyone lets this source code. This corresponds to a re-modified organizing as a part of the new formation of the new economy of the flexible capitalism and by deterritorializing the source code.* Cloning interests in pharmacology as much as bio-genetic. Recently, as the turning towards of disappearing of Africa by being destroyed with AIDS, the number of destroyed people because of AIDS has been increasing. Without accepting the patent rights of the international pharmaceutical companies, drugs with a new anti-copyright movement, South Africa is producing cheap medicine and providing these to the destroyed people. In this situation because of the rights of property and patent, the international companies try to send South Africa to the court and to make this an international case. As Richard Stallman calls our attention, here the "bio-piracy" stands like an



alternative approach. However as the writer mentions, the issue of "giving rights" is instead of restricting the existence of the biological monopolies in the new situation of capitalism which it becomes different now, it makes new rights to appear. The "bio-pirate" approach means to give and to deliver some rights of the pharmaceutical firms and bio-technological companies under the monopoly of trans-national capital to other people but in the same time in reply of the genes taken from the people and the plants of the south and east countries containing gene differences, it requires these bio-technology companies to pay back.** In this meaning copy corresponds to a musical, visual and a plastic value transformation. This transformations relevant to the environment which is the product of our humane environment design. Therefore to be re-evaluated will certainly serve a new possibility of analysis to the transformation of the capitalistic world. *In the 90s, a Finnish researcher Linus Torvalds establishes Linux system. This corresponds to the period of internet distribution and usage. In this distribution, the importance of internet and free software has appeared. Thanks to this, the users and the transformaters start to become widespread to the international area and all the occupations. This free distribution was like the discussion of public property and private property which are discussed at the end of the 18th century mid 19th. While the system in 1793, which Condecet and Siyes were developed in France, recognized the rights of the author as the property right. It also aimed to control, who the authors of erotical and pornographic novels are. The making of an issue of a copyright to prevent the prohibited books conveyed by the junkmen to the people, which is also known as Colportage literature corresponds to the system, which Foucault called "bio-political", and envisaged as "discipline society" before. *R. Stallman, "Biopirates ou biocorsaire?" Multitude, No:1 2000. Here, Stallman talks about the truth of non-presence of the different characters of genes everywhere. ali akay


:mentalKLİNİK, yasemin baydar, birol demir editör: ali akay katılımcılar: yazbukey, aziz sarıyer, derin sarıyer, eren pultar, ayşe erkmen, murat avcı, giray pultar, ufuk kayserilioğlu, emi kayserilioğlu, mehmet irdel, ozan adam, gülizar çepeoğlu, aysun pelvan, dilek winchester, aykut erdoğan, ethem özgüven, emre doğru, yasemin baydar, birol demir

……………



















copy-right / copy-left Kopyanın bir tekillik zinciri olarak işlediğini düşünürsek, ve her yeni bir dizinin, yeni bir tekilliği meydana getireceğini iddia eden Leibniz'i günümüz dünyasında kabul edersek, söylenecek olan bireysellik-öncesi olan birçok gizilliğin, fikrin, kendine has çizgisini izleyeceğini ve her tekillik zincirinde de, tekyönlü bir bireyselliğin olabileceğini öne sürmek olacaktır. Fikirler türlerde, kısımlarda bu bireyselleşme alanına bağlı kalarak güncelleşirler. O halde, türler ve kısımlar, bir eser yaratırken kullanılan malzemeleri ve yeni buluşların parçalarını bize sunacaklardır. Her bir tür malzeme başkalarıyla farklılık ilişkilerini geliştirecektir ancak; kopyası yapıldığında, bu malzemenin veya bu formun bireysellik sürecini oluşturacak olan tekillikler nasıl işleyecektir? Tekillik kurmak, bir dizinin başka bir diziden farklılaştığını söylemek demekse; sanatlardaki kopyanın durumu gibi, klonlama ile kopyalanan canlı hücreler de, bir diziden başka bir diziye farklılık göstereceklerdir. Genler arası farklılıklar bir türü ortaya çıkardığına göre, genlerin kopyalanmasındaki tekillik, nasıl kendisini diğerinden ayırmasını bilecektir? Malzeme sorunu olduğu kadar, bir dizi kurma demek olan bireyselliklerin dizileri kopyalandığında ne olacak? Aynı bireysellik meydana gelebilecek mi? Yoksa aynı genin kopyalarından farklar yine üremeye devam edecek mi? Bu alınanlar uteruse konulmadığına göre, bir öndoğum veya çocuk doğumu gerçekleşmeyecektir. Bu tam bir klonaj değil, ama hücrelerin kaynaklarından yapılan kopyalar olacaktır. İnsanda genetik olarak aynı olan dokuların veya hücre çizgilerinin elde edilmesi sayesinde tıbbi ilerlemeler yapmak mümkün olacaktır. O halde, Atlan'ın Le Monde gazetesindeki beyanına göre (17.01.2002); Dolly yaratmaya benzemeyen bir kopyalama vardır, ve bu etik olarak da doğrudur. Klonlanmış memelilerden çok, bedene ait somatik çekirdek tranferi olarak adlandırılması gereken bir işlemdir. Genetik olarak, hastaların dertlerine çare olabilecek araştırmaları yapmak olanak dahilindedir. Kaynak hücrelerden alınan ve ekinlenen dokular veya hücrelerin çizgileri insanın üzerinde gerçekleşebilecek. O halde kopyalama, sadece insan veya hayvan yaratma değil; aynı zamanda bir doku değişikliği sayesinde hastalıklara ve yok olan hücrelere yeniden doğum imkanları sağlayacak işlemlerin gerçekleşmesine yarayacak bir işlemin adı olacak. Bir tür yeni bir değerlendirme döneminden bahsediyoruz demektir. Bu Tanrı'nın yerine geçecek olan insanın tıbbi olarak yeniden değerlendirilmesiyle benzer bir yapıya sahip olacaktır. Öyle ki; bu şekilde Nietzcshe'nin Tanrı'nın ölümü ile insan figürünün de yok olmaya yüz tutması dediğine yaklaşmakta, ve "cyborg kültürü" içinde yeni insani olmayan bir değerlendirmeye girmeye başlamışız demektir. Bu insan; nihilist Dostoyevski'ci bir intihar insanı olmaktan çok, Dostoyevski ile çok karışan Nietzsche'nin dünyası ile alakalı gibi durmaktadır. Kopyalanma, bu anlamda, bir nihilizm değil; yeni bir değer yaratma kültürünün adı olacaktır. Sadece cyborg kültürünün ve daha önce de Gilles Deleuze'ün önerdiği gibi; insanın güç ilişkilerinin değişimidir mevzubahis olan. İnsan ve insan güçlerinden oluşan 19. ve 20. yüzyıl insanının artık makinalarla girdiği bileşke söz konusu olmaktadır. Bu ne bir kurgudur ne de geleceğe ait bir ütopya; sadece "son papaz" diye Nietzsche'nin insan tipinin günümüzdeki yeni değerlerinin etikasıyla, söz konusu olan bir kopmayı içermekten başka bir şey değildir. Bu etik kopma beraberinde, 1968 cemaat kültürünün teknolojik yansımasını da beraberinde taşımıştır. 1970'li yılların başında Richard Stallman, MIT'de yapay zeka laboratuvarındaki kariyerine başladığında, bir software kodunun çözülememesi sorunuyla karşı karşıya kalır. Tüm hacker'lar gibi o da, Xerox'un bir kaynak kodunu bulamamaktan yakınır ve araştırmacı bir arkadaşından bu kaynak kodu istediğinde, onun Xerox ile yapılmış bir telif hakkı anlaşması, Stallman'ı çileden çıkarır. Laboratuarı terk ederek cemaate yeni bir serbest software geliştirir. GNU adlı bir yeni düzenleme, 1985 Ekim ayında Free Software Foundation'un kuruluşunu oluşturur. Buna göre, copyright sisteminin karşısına copyleft sistemi çıkarılmış, ve kaynak kod serbest dolaşıma sokularak, herkesin bu kaynak kodu serbest bırakması karşılığında kullanım hakkının ve hatta modifiye etme ve dağıtım hakkının olduğu ortaya atılır. Bu, esnek kapitalizmin yeni ekonomisinin, kendi yeni oluşumunun bir parçası olarak ve kaynak kodu yersizyurdsuzlaştırarak, yeniden değiştiren bir sistemin düzenlemesine tekabül etmektedir. * Kopyalama meselesi bio-genetik olduğu kadar, farmakolojiyi de ilgilendirmektedir. Günümüzde AIDS ile Afrika'nın kırılıp yok olmaya yüz tuttuğu gibi, AIDS'den telef olanların sayısı da gitiikçe yükselmektedir. Güney Afrika, yeni bir anti-telif hareketiyle uluslararası ecza şirketlerinin ilaçlarının brevelerini kabul etmeksizin, ucuza ilaç üretmekte ve bunları da kırılmakta olan halka sağlamaktadır. Bu durum karşısında telif hakları kanunları ve mülkiyet haklarına dayanarak, büyük ulusaşırı şirketler Güney Afrika'yı mahkemeye sevketmeye çalışmakta, ve bunu uluslararası dava haline getirmeyi denemektedir. Richard Stallman'ın dikkatimizi çekmiş olduğu gibi "biyo-korsancılık", bu durumda alternatif bir yaklaşım gibi durmaktadır. Ancak; yazarın belirtmiş olduğu gibi "haklarını vermek" meselesi, biyolojik tekellerin varlığını kısıtlamak yerine, kapitalizmin bugün almakta olduğu yenikhali içinde, yeni hakları ortaya çıkartmaktadır. "Biyo-korsan" yaklaşım, ulusaşırı sermayenin tekelindeki ilaç firmalarının, biyoteknolojik şirketlerin bazı haklarını diğer halklara vermek; teslim etmek anlamına gelmektedir. Ama aynı zamanda, gen değişikliklerini içeren Güney ve Doğu ülkeleri halklarından ve bitkilerinden alınan genlere karşın bu biyoteknoloji, şirketlerinin bir bedel ödenmesini de gerektirmektedir. Özellikle hayvanların, doğal bitkilerin, doğaya ait olduğu savından yola çıkarsak ve de bunların da insan genleriyle ilişkisine değinirsek bu yeni hukuki yapı, daha da anlaşılır kılınacaktır. Bu anlamda da bazı şanslı insanlar, değişik genlere sahip oldukları için para kazanabileceklerdir. Tabii ki, bu tekelleri daha da kuvvetlendirmekle eş anlamlı olmaktadır. ** Kopya bu anlamda müzikal, görsel ve plastik bir değer dönüşümüne tekabül etmektedir. Bu değişim insani çevre tasarımızın da ürünü olan ortamla alakalıdır. O halde yeniden değerlendirilme, kapitalistik dünyanın dönüşümüne de yeni bir çözümleme imkanı sunacaktır muhakkak. * 1990'lı yıllarda ise Finlandıyalı bir araştırmacı olan Linus Torvalds, Linux sistemini kurar. Bu internet dağıtım ve kullanım dönemine rastlamaktadır. Dağıtımda internetin ve serbest software'in önemi ortaya çıkmıştır. Bu sayede kullanıcılar ve dönüştürücüler, uluslararası alana ve her mesleğe doğru yaygınlaşmaya başlar. Bu serbest dağıtım, tıpkı 18. yüzyılın sonu, ve 19. yüzyılın ortalarında tatrtışmaya giren kamu ve özel mülkiyet hakları tartışmasına benzemektedir. 1793'de, Condorcet'nin ve Siyes'in, Fransa'da geliştirdiği sistem, yazarın haklarını mülkiyet hakkı diye tanırken; aynı zamanda, erotik ve müstehcen romanların yazarlarının kim olduğunu denetlemeyi de hedeflemekteydi. Colportage edebiyatı diye bilinen, ve eskiciler tarafından halka taşınan yasak kitapların önüne geçmek için, bir telif hakkı meselesinin çıkarılması da Foucault'nun "biyo-politika" diye adlandırdığı ve daha önce de "disiplin toplumu" olarak öngörülen sisteme tekabül etmektedir. ** R. Stallman, Biopirates ou biocorsaire? Multitude, No:1 2000. Burada Stallman genlerin değişik karakterlerinin her yerde bulunmadığı gerçeğinin üzerinde durmaktadır. ali akay


www.mentalklinik.com